Các sàn giao dịch tập trung (CEX) tiếp tục giữ vai trò áp đảo trong hoạt động phái sinh crypto toàn cầu suốt năm qua, với tổng khối lượng giao dịch đạt khoảng 85.700 tỷ USD và giá trị giao dịch trung bình mỗi ngày vào khoảng 264,5 tỷ USD. Diễn biến giao dịch phản ánh rõ mô hình “khởi đầu thấp, kết thúc cao”, trong bối cảnh thanh khoản vĩ mô bị thắt chặt vào đầu năm nhưng khẩu vị rủi ro cải thiện mạnh về cuối năm.
Theo CoinGlass, thị trường phái sinh crypto toàn cầu hiện đã “ổn định thành một cấu trúc độc quyền phân tầng”, nơi quyền lực tập trung vào một nhóm rất nhỏ các sàn lớn.
Giao dịch phái sinh crypto năm 2025
Báo cáo thường niên Thị trường phái sinh crypto 2025 của CoinGlass cho thấy phái sinh tiếp tục là trung tâm của quá trình khám phá giá và quản trị rủi ro. Hoạt động đạt đỉnh vào ngày 10/10, khi khối lượng giao dịch trong một ngày vọt lên khoảng 748 tỷ USD.
Thị phần vẫn tập trung ở mức rất cao. Binance dẫn đầu với khoảng 29% tổng khối lượng phái sinh toàn cầu, tương đương 25.090 tỷ USD trong cả năm. Theo sau là OKX, Bybit và Bitget. Riêng bốn sàn này đã kiểm soát hơn 62% tổng khối lượng giao dịch.
Ngoài nhóm dẫn đầu, thị trường chứng kiến sự sụt giảm mạnh về thanh khoản. Các sàn còn lại chỉ nắm giữ thị phần rất nhỏ, với độ sâu thị trường yếu. Hợp đồng mở (open interest) cũng biến động dữ dội. Sau đợt giảm đòn bẩy mạnh trong quý I khiến OI rơi xuống đáy 87 tỷ USD, mức đòn bẩy nhanh chóng quay trở lại và đạt đỉnh kỷ lục 235,9 tỷ USD vào đầu tháng 10, trước khi bị xóa sổ khoảng 70 tỷ USD trong quý IV.
Dù vậy, CoinGlass ghi nhận OI cuối năm vẫn cao hơn 17% so với đầu năm. Binance tiếp tục dẫn đầu về mức độ tập trung đòn bẩy, nắm khoảng 28% OI trung bình hằng ngày, trong khi năm sàn lớn nhất kiểm soát hơn 80% tổng OI toàn thị trường.
Thanh khoản, lưu ký và rủi ro hệ thống
Dữ liệu độ sâu thanh khoản tiếp tục củng cố vị thế thống trị của các sàn lớn. Sổ lệnh BTC của Binance vượt trội rõ rệt so với toàn bộ phần còn lại của thị trường. OKX đứng thứ hai, dù khoảng cách vẫn đáng kể, đặc biệt ở các lệnh có quy mô tổ chức.
Mức độ tập trung còn cao hơn ở mảng lưu ký tài sản người dùng. Binance nắm giữ hơn 72% tổng tài sản lưu ký, với chỉ số HHI lên tới 5.352, cho thấy trạng thái độc quyền cực đoan. OKX xếp thứ hai, trong khi các nền tảng còn lại chia sẻ một phần rất nhỏ.
Tổng giá trị thanh lý trong năm 2025 lên gần 150 tỷ USD, phần lớn là các sự kiện mang tính thông thường. Tuy nhiên, rủi ro hệ thống dồn mạnh vào giai đoạn 10–11/10, khi tổng thanh lý vượt 19 tỷ USD chỉ trong một ngày, sau cú sốc vĩ mô liên quan đến chính sách thuế mới của Mỹ đối với Trung Quốc. Mức đòn bẩy cao, vị thế long bị dồn nén và cơ chế thanh lý cùng ADL chịu áp lực lớn đã khuếch đại biến động, đặc biệt trên thị trường altcoin.
Trong khi BTC và ETH chỉ ghi nhận các nhịp điều chỉnh ở mức vừa phải, nhiều tài sản vốn hóa nhỏ đã sụp đổ sâu, phản ánh mức độ mong manh của phần “đuôi dài” trong hệ sinh thái phái sinh crypto.
- Binance Wallet dẫn đầu ROI launchpad trong năm qua
- Khối lượng giao dịch trên sàn DEX tăng vọt vượt mốc 1 nghìn tỷ đô la trong bối cảnh nhà đầu tư chuyển hướng khỏi CEX
Tô Tần
Tuyên bố miễn trừ: Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin dưới dạng blog cá nhân, không phải là khuyến nghị đầu tư. Nhà đầu tư cần tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định và chúng tôi không chịu trách nhiệm đối với bất kỳ quyết định đầu tư nào của bạn.
Theo Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP ngày 09/09/2025 của Chính phủ về việc thí điểm triển khai thị trường tài sản số tại Việt Nam, CoinPhoton.com hiện chỉ cung cấp thông tin cho độc giả quốc tế và không phục vụ người dùng tại Việt Nam cho đến khi có hướng dẫn chính thức từ cơ quan chức năng.
Theo dõi chúng tôi ngay:
- Telegram: @coinphoton_vn
X (Twitter): @coinphoton_vi
Discord: @coinphoton_vn
- Thẻ đính kèm:
- Binance
- Bitget
- Bybit
- OKX
